Afwassen 'the Dutch way'

Toen we als gezin pas vanuit Zuid-Afrika in Nederland kwamen wonen, merkten we dat Nederlanders zo hun eigen gebruiken, bouwstijlen en tradities hebben die ons vreemd waren. Zo is er de Nederlandse trap met de smalle treetjes, steil, vaak met een bocht omhoog, de kleine wc bij de voordeur, eerste deur links of rechts, met de platte bodem en verjaardagkalender, de hoi en doei en het moet kunnen cultuur, de honden cultuur, op vakantie gaan en allemaal samen naar de kerk kunnen, de hagelslag, stroopwafels, lekkerbekkies, haring, friet met mayo, stamppot en teveel om op te noemen. Ik noemde een keer aan mijn collega’s wat ons allemaal opviel in Nederland en ze vonden dat we het boek The Undutchables moesten kopen. Daar staat het allemaal in en een echte aanrader als je de Nederlander met de bril van een buitenlander op wilt leren kennen. Een van de voorbeelden in The Undutchables gaat over het teiltje dat in de afwasbak gezet wordt om daar de vaat in te wassen. Een gebruik dat we in actie hebben gezien maar nooit hebben overgenomen. Maar hier in Soedan is daar verandering in gekomen. Met veel animo, kan ik zeggen. We hebben hier alleen koud water en geen CV-ketel voor warm water. De vaat wordt dus onder een straaltje koud niet-drinkbaar water gewassen in een vuile handenwasbak. Dit resulteerde in een vaatwasles aan Madeline, de schoonmaakster. Ik heb haar geleerd om de vaat “The Dutch Way” te wassen. Eerst het water koken in een ketel op ons nieuwe gasfornuisje en terwijl ze wacht tot het water gaat koken, wordt de vaat afgespoeld. Daarna wordt het teiltje, dat met veel moeite en speurwerk op de mark gekocht is, in de vieze handenwasbak gezet. Met het gekookte water vult ze het teiltje om er vervolgens zeeppoeder in te doen die het nodige schuim veroorzaakt. Daarna pakt ze de nieuwe platte maar grote WC borstel, een afwasborstel hebben ze hier nog nooit van gehoord, en Madeline is gereed om over te gaan tot het wassen van de vaat. Ook de afdroogdoek is hier niet bekend en er hangt nu een DDDDD doek aan een spijker aan de muur. Het is een prachtgezicht om Madeline met de WC borstel achter het teiltje met warm water de afwas te zien doen naast de DDDDD doek hangend aan een spijkertje. Maar toch: “Must I always wash the dishes the Dutch Way sir?" "Yes Madeline, you must always wash the dishes the Dutch way, because it is the best way and there is no other way." "Yes sir, if you say so!” Ik proef dat Madeline nog niet erg overtuigd is van the Dutch Way.

De zondagse kerkdienst is een beleving apart. De dienst begint om 8 uur en volgens collega Joseph moeten we op tijd zijn want de pastor van de Anglicaanse kerk te Wau kan flink tekeer gaan als de kerkleden en de kerkraadsleden laat op komen dagen voor de eredienst. Om stiptelijk 8 uur beginnen Joseph en ik en nog 5 andere leden te wachten dat de dienst begint. Om 8:10 komen er nog een paar broeders en zusters bij die ook gaan zitten wachten. We wachten in doodse stilte. Er is geen orgel of muziekinstrument en niemand zegt wat. Om 8:20 kijkt de pastor even om het hoekje en we zitten nu al met ongeveer 40 leden en 1 ouderling heeft zijn plaats al ingenomen. Ik krijg een Engels- Arabisch NIV Bijbel. Achterin is Genesis en voorin Openbaring. Het duurde een poosje voor ik het door had. Om 8:25 is het dan zover. We gaan beginnen. Onder het gebed komt de lidmaat, die het keyboard moet bedienen, met het keyboard binnen en brengt hij het in gereedheid. Bij het amen op het gebed hebben we een functionerende, aangesloten en getest keyboard. Gasten worden verwelkomd en als enige blanke mag ik mezelf voorstellen en wat ik in Wau kom doen en waar ik vandaan kom. Luide en enthousiaste applaus volgt op mijn paar luttele woorden en ik heb geen idee waar ze nu zo van onder de indruk zijn. Het is nu 08:45 en de kerk zit aardig vol maar nog niet zo vol als bij het amen op de preek. Dan is de kerk voor bijna 90% bezet. En dan is de kerkraad ook voltallig.

De preek gaat over leiderschap. Als ik wil dat mensen mij gaan volgen moet ik mijn beloften nakomen, moet ik betrouwbaar zijn, weten wat er in de wereld speelt en kunnen aanpassen. Ook tijdens deze dienst hoor ik de pastor uitdrukkelijk zeggen dat het zo niet kan wat de tijd betreft en dat we om 08:00 moeten beginnen . Als we willen hebben dat mensen ons moeten volgen, moeten we afspraken nakomen en op tijd zijn. Ook wordt er een dringend beroep op de aanwezigen gedaan om te komen preken. Geef je op en als God iets op je hart gelegd heeft mag je het aan de gemeente komen vertellen. De kerkklok is een wiel die met een ketting aan een tak van een boom hangt en waarop een lidmaat vol trots aan het eind van de dienst hard en doordringend met een klein zwart ijzeren pijpje slaat. Ik heb een vermoede dat hij 08:00 veel te vroeg vind om zo’n herrie te schoppen. En groot gelijk heeft hij. Er volgen nog twee diensten. Een dienst in het Dinka en een in het Arabisch. De Dinka dienst is een echte Afrikaanse dienst met veel dans en enthousiasme onder begeleiding van een aantal Afrika drummen waarop snel en ritmisch gespeeld worden. De Dinka is een van de grootste stammen hier in Zuid-Soedan en de taal die hier gesproken wordt. De bouwstijl en uiterlijk van het kerkje laat me denken aan de Hervormde kerk die in Kootwijk staat.

Wij hebben een Toyota 4 x 4 pick-up met 4 deuren en een bak en Joseph en ik worden opgebeld of we een man van bijna 70 naar het ziekenhuis willen brengen die vermoedelijk een heup fractuur heeft. Het zal me altijd bij blijven hoe ze met zijn drieën de man naar de auto droegen. Twee mannen hadden hem bij zijn armen beet en een ander probeerde de benen te dragen. De patiënt had het niet van de pijn en luid kreunend werd hij achterop de bak op een dun matrasje neergelegd. Wau heeft geen ambulance dienst en dan moet het maar zo. De wegen in Wau zijn eigenlijk een aaneengesloten reeks van gaten van verschillende grote en diepte met af en toe een glad stukje er tussendoor. Bij ieder gat in de weg hoorde je de man luid kreunen achterop de bak. Het duurde 3 kilometer lang. Bij het ziekenhuis aangekomen is er geen personeel om te helpen en mogen we hem weer uit de bak tillen en op de vloer op zijn matrasje neerleggen. ’s Middags hoorde ik dat het Wau ziekenhuis hem niet kan helpen omdat ze daar de kennis en kunde niet voor hebben. Misschien moet hij naar Khartoem, maar ja de banden tussen Zuid en Noord Soedan zijn flink afgekoeld en hoe moet hij daar komen? Als ze hem al willen helpen? Ik zal maar blijven bellen naar het ziekenhuis.

Naailes
Wat het werk betreft mogen we niet klagen. De studenten voor de naailessen moeten we splitsen want de klassen zitten helemaal vol met gemotiveerde vrouwen en een aantal mannen die genieten van de mogelijkheid om op gratis naailes te komen. De naailessen beginnen met een dagopening en het is mooi om 60 mensen iedere morgen de geloofsbelijdenis op te horen zeggen. Daarna volgt er een les in rekenen, schrijven en lezen voor de 75% analfabeten onder de studenten. Daarna kan de naailes beginnen. Veronica de trainer is erg gemotiveerd en heeft er duidelijk plezier in. Ze is van Noord Soedan na het referendum naar Zuid Soedan terug gekomen, ze kan alleen Arabisch en Dinka praten en zit als het maar even kan uit de Arabische Bijbel te lezen. Ze wilde terugkomen om haar mensen te helpen. Voor de gemotiveerdste die ook nog een eigen bedrijfje willen beginnen, hebben we een microkrediet schema als ze daar gebruik van willen maken. Ook de Business Administration workshops op de zaterdagen lopen goed. Woensdag komt de kandidaat trainer voor bijenhouders zijn lessen en lesplan voorleggen want we hebben 8 studenten die daar belangstelling voor hebben. Het training center begint te leven. Ook aan de modeltuin bij het training center wordt hard gewerkt en er komt een gedeelte met groente, een gedeelte met vrugtebomen en een hoek waarin we beginnen met kippen. Joseph begint in DV mei als het regenseizoen begint met agricultural extension classes. Ook hier beginnen de studenten zich voor te melden.

Ik schreef de vorige keer dat we van de chief buiten Wau een stukje grond zouden krijgen voor ons tweede modeltuin. Hij is chief/sultan van de Khormalang tribe. Het is een prachtig stukje grond geworden die we van hem mogen leasen voor 1000,00 SDP per jaar. 1 dollar is drie pond. Het is een ongerept stukje Afrika en toen ik het aan het afmeten was vlogen de arenden boven me en kon ik de stilte duidelijk horen. De grootte van het stukje grond is een feddan. Een feddan is 60m x 70m. We hebben water aan beide kanten. Links een waterput en rechts een vlei gebied. We gaan nu met het Departement van Landbouw in gesprek om het te laten ploegen, we gaan er een waterpomp neerzetten en het omheinen. Daarna zal de chief mensen aanwijzen die met kleine groentetuintjes willen beginnen onder leiding van Joseph. Zo leren ze de grond voor bereiden, leren ze planten en oogsten en kunnen ze verder in hun eigen tuinen en zo ook andere leren. De chief is een bekende persoonlijkheid hier in Wau en wordt gerespecteerd en mensen vinden hem een krachtige plaatselijke leider.

Gebedspunten
We mogen God danken dat alles tot hiertoe zo voorspoedig is verlopen. Aan Zijn zegen is alles gelegen. 
Tot een volgende keer.